Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Marta Ładzińska

Protokolant: Katarzyna Przybylska

po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2020 r. w Jeleniej Górze

sprawy z odwołania K. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

na skutek odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 18 października 2019 r. znak (...) - (...)

o zasiłek chorobowy

I.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 18 października 2019 r. znak (...) - (...) w ten sposób, że przyznaje wnioskodawczyni K. K. prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 31 sierpnia 2019 r. do dnia 27 września 2019 r.,

II.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV U 270/19

UZASADNIENIE

Ubezpieczona K. K. wniosła odwołanie od decyzji organu rentowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 18.10.2018 r. znak (...) - (...), odmawiającej jej prawa do zasiłku chorobowego za okres od 31.08.2019 r. do dnia 27.09.2019 r.

Domagała się zmiany decyzji poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego.

W uzasadnieniu odwołania wnioskodawczyni wskazała, że nie wiedziała, że musi zawiadomić ZUS o zmianie adresu, dowiedziała się o tym dopiero z zaskarżonej decyzji. W momencie kontroli była w 7 miesiącu ciąży, którą ciężko przechodziła. Jej mąż pracuje na pełnym etacie, a wnioskodawczyni w okresie ciąży mieszkała zarówno z mężem jak i w domu rodzinnym, by ktoś z domowników mógł jej w razie potrzeby pomóc.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy (k. 4) wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy zarzucił, że podstawą zaskarżonej decyzji był przepis art. 17 i art. 68 w zw. z art. 59 ust. 5e ustawy zasiłkowej. Wnioskodawczyni, zatrudniona na umowę o pracę, jest nieprzerwanie niezdolna do pracy od dnia 3.06.2019 r. Zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy seria (...) za okres od 31.08.2019 r. do 27.09.2019 r. zostało poddane kontroli wykorzystania zwolnienia lekarskiego. W dniu 26.09.2019 r. upoważniony pracownik ZUS przeprowadził kontrolę w miejscu pobytu ubezpieczonej – wskazanym na druku (...) jako adresu pobytu podczas orzeczonej niezdolności do pracy. Kontroler ZUS nie zastał wnioskodawczyni pod wskazanym adresem, w związku z tym pismem z dnia 26.09.2019 r. zwrócił się o podanie przyczyny nieobecności w domu. Wnioskodawczyni udzieliła wyjaśnienia pismem z dnia 4.10.2029 r., w którym wskazała, że w trakcie kontroli przebywała w miejscu zamieszkania w (...), natomiast kontrola ZUS odbyła się w domu rodzinnym, w którym już nie mieszka. Ubezpieczona nie poinformowała o zmianie adresu zamieszkania zakładu pracy, ponieważ oczekuje na zameldowanie w lokalu w Ż.. Organ rentowy stwierdził brak podstaw do usprawiedliwienia nieobecności pod adresem wskazanym z druku (...) jako adres pobytu podczas orzeczonej niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 59 ust. 5 e Ustawy zasiłkowej ubezpieczony obowiązany jest poinformować płatnika składek oraz ZUS o zmianie adresu pobytu, o którym mowa w ust. 5c, w trakcie niezdolności do pracy, nie później niż w ciągu 3 dni od wystąpienia tej okoliczności.

W toku postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona K. K. jest zatrudniona na umowę o pracę. Od dnia 3.06.2019 r. jest nieprzerwanie niezdolna do pracy.

Wnioskodawczyni była niezdolna do pracy w związku z ciążą. Zwolnienia lekarskie wystawiał lekarz ginekolog, który nie pytał wnioskodawczyni, gdzie będzie przebywała w czasie orzeczonej niezdolności do pracy, lecz wpisywał na druku (...) dane adresowe, którymi dysponował w karcie pacjenta. Był to adres zameldowania wnioskodawczyni – adres jej domu rodzinnego – w O.. Wnioskodawczyni zamieszkiwała (faktycznie przebywała) w (...) wraz z mężem i jego rodzicami. Mąż wnioskodawczyni pracuje na zmiany, teściowie wnioskodawczyni również pracują. Rodzice wnioskodawczyni prowadzą gospodarstwo rolne, więc przez cały dzień są w miejscu swojego zamieszkania. Wnioskodawczyni przebywała w tym miejscu, w którym nie była sama – gdy jej mąż pracował na pierwszą zmianę, wówczas spędzała dzień u rodziców, gdy pracował w nocy – jechała do rodziców na noc.

Wnioskodawczyni bardzo ciężko przechodziła ciążę – cierpiała na cukrzycę ciążową oraz kamicę nerkową. W okresie ciąży zdarzały jej się ataki kamicy. W dniu kontroli przebywała w Ż., ponieważ jej mąż był obecny w dzień w domu, a do pracy jechał na nocną zmianę.

(dowód: przesłuchanie wnioskodawczyni, k – 12-12v)

Zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy seria (...) za okres od 31.08.2019 r. do 27.09.2019 r. zostało poddane kontroli wykorzystania zwolnienia lekarskiego.

W dniu 26.09.2019 r. upoważniony pracownik ZUS przeprowadził kontrolę w miejscu pobytu ubezpieczonej – wskazanym na druku (...) jako adresu pobytu podczas orzeczonej niezdolności do pracy, tj. w O..

Kontroler ZUS nie zastał wnioskodawczyni pod wskazanym adresem, w związku z tym pismem z dnia 26.09.2019 r. zwrócił się o podanie przyczyny nieobecności w domu. Wnioskodawczyni udzieliła wyjaśnienia pismem z dnia 4.10.2019 r., w którym wskazała, że w trakcie kontroli przebywała w miejscu zamieszkania w (...), natomiast kontrola ZUS odbyła się w domu rodzinnym, w którym już nie mieszka. Ubezpieczona nie poinformowała o zmianie adresu zamieszkania zakładu pracy, ponieważ oczekuje na zameldowanie w lokalu w Ż..

( dowód : bezsporne, a nadto: dokumenty zawarte w aktach organu rentowego)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dowodach z dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS oraz na przesłuchaniu wnioskodawczyni. Sąd dał wiarę dowodom z ww. dokumentów, albowiem nie budziły one wątpliwości Sądu, a żadna ze stron w toku postępowania nie kwestionowała ich wiarygodności i autentyczności. Sąd uznał za wiarygodne przesłuchanie wnioskodawczyni. Zostanie ono omówione w toku rozważań.

Sąd zważył co następuje:

W przedmiotowej sprawie ocenie Sądu podlegało odwołanie wnioskodawczyni od decyzji odmawiających jej prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 31.08.2019 r. do dnia 27.09.2019 r.

Organ rentowy oparł swoją decyzję na przepisie art. 17 i art. 68 w zw. z art. 59 ust. 1-10 ustawy z 26.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństw, nazywanej dalej Ustawą lub ustawa zasiłkową.

Na mocy przepisu art. 17 ust. 1-3 Ustawy zasiłkowej:

1. Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

2. Zasiłek chorobowy nie przysługuje w przypadku, gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane.

3. Okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się w trybie określonym w art. 68.

Przepis art. 68 ust. 1 i 2 Ustawy zasiłkowej stanowi, że:

1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz płatnicy składek, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz są upoważnieni do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.

2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, po zasięgnięciu opinii (...), określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.

Zgodnie z przepisem art. 59 ust., 1-10 Ustawy zasiłkowej:

1. Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli.

2. Kontrolę wykonują lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

3. W celu kontroli lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może:

1) przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego:

a) w wyznaczonym miejscu,

b) w miejscu jego pobytu;

2) skierować ubezpieczonego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

3) zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie;

4) zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.

4. Ubezpieczony jest obowiązany udostępnić posiadaną dokumentację medyczną lekarzowi przeprowadzającemu badanie, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 i 2.

5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia ubezpieczonego o terminie badania przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo przez lekarza konsultanta lub dostarczenia posiadanych wyników badań pomocniczych. Zawiadomienie zawiera informację o skutkach, o których mowa w ust. 6 i 10.

5a. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje przez:

1) operatora pocztowego - w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 2188);

2) pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub inne upoważnione osoby;

3) pracodawcę.

5b. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5a pkt 1, przekazuje się w formie pisemnej. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5a pkt 2 i 3, przekazuje się telefonicznie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2019 r. poz. 123). Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5a pkt 2 i 3, może być przekazane, jeżeli odpowiednio numer telefonu ubezpieczonego lub jego adres elektroniczny są znane podmiotowi dokonującemu doręczenia.

5c. Zawiadomienie w formie pisemnej przesyłane jest na adres pobytu ubezpieczonego w okresie czasowej niezdolności do pracy, wskazany w zaświadczeniu lekarskim. Zawiadomienie przekazywane telefonicznie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej jest dokonywane odpowiednio na numer telefonu ubezpieczonego lub na adres elektroniczny, o których mowa w ust. 5b.

5d. Ubezpieczony jest zobowiązany podać wystawiającemu zaświadczenie lekarskie adres pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli adres udostępniony na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie lub znajdujący się w dokumentacji medycznej ubezpieczonego różni się od adresu pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy.

5e. Ubezpieczony jest zobowiązany poinformować płatnika składek oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zmianie adresu pobytu, o którym mowa w ust. 5c, w trakcie niezdolności do pracy, nie później niż w ciągu 3 dni od wystąpienia tej okoliczności.

5f. W razie niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 5d i 5e, przyjmuje się, że zawiadomienie o terminie badania wysłane na adres pobytu, o którym mowa w ust. 5c, zostało doręczone skutecznie.

5g. Zawiadomienie przekazane telefonicznie ma skutek doręczenia, jeżeli rozmowa była rejestrowana, a ubezpieczony wyraził zgodę na nagranie. Zawiadomienie przekazane za pomocą środków komunikacji elektronicznej ma skutek doręczenia, jeżeli doręczający otrzymał potwierdzenie jego otrzymania przez ubezpieczonego.

6. W razie uniemożliwienia badania lub niedostarczenia posiadanych wyników badań w terminie, o którym mowa w ust. 5, zaświadczenie lekarskie traci ważność od dnia następującego po tym terminie.

7. Jeżeli po analizie dokumentacji medycznej i po przeprowadzeniu badania ubezpieczonego lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych określi wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż orzeczona w zaświadczeniu lekarskim, za okres od tej daty zaświadczenie lekarskie traci ważność.

8. W przypadkach, o których mowa w ust. 7, lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawia zaświadczenie, które jest traktowane na równi z zaświadczeniem stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, wydanym w myśl art. 229 § 4 Kodeksu pracy.

9. ²¹⁾ Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawia w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie ze wzorem ustalonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przepisy art. 55 ust. 2 i art. 55a ust. 7-9 stosuje się odpowiednio.

9a. W przypadku wystawienia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaświadczenia, o którym mowa w ust. 8, Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o tym fakcie wystawiającego zaświadczenie lekarskie.

9b. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, zawiera:

1) datę wystawienia;

2) dane ubezpieczonego: pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo serię i numer paszportu i datę urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres jego pobytu w czasie trwania niezdolności do pracy;

3) dane płatnika składek: NIP lub numer PESEL albo serię i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL, oraz rodzaj identyfikatora płatnika składek;

4) datę ustania niezdolności do pracy;

5) identyfikator zaświadczenia lekarskiego, które traci ważność za okres od daty wskazanej w pkt 4, wskutek okoliczności, o których mowa w ust. 7;

6) imię i nazwisko lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wystawiającego zaświadczenie;

7) oznaczenie terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

8) informacje dla ubezpieczonego o okolicznościach, o których mowa w ust. 7, a także o konieczności doręczenia zaświadczenia płatnikowi składek, w przypadku gdy nie posiada on profilu informacyjnego płatnika składek.

9c. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, jest udostępniane płatnikowi składek na zasadach określonych dla zaświadczenia lekarskiego.

9d. Lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazuje ubezpieczonemu w dniu badania:

1) wydruk zaświadczenia, o którym mowa w ust. 8, z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w ust. 9, albo

2) zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, wystawione na formularzu zaświadczenia wydrukowanym z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w ust. 9

- opatrzone jego podpisem i pieczątką.

9e. Ubezpieczony dostarcza płatnikowi składek:

1) wydruk zaświadczenia, o którym mowa w ust. 9d pkt 1, jeżeli płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek;

2) zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w ust. 9d pkt 2.

10. W przypadkach, o których mowa w ust. 6 i 7, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o braku prawa do zasiłku.

Z treści decyzji i jej uzasadnienia trudno jednoznacznie ustalić, czy przyczyną odmowy prawa do zasiłku było wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem lub wykonywanie w jego czasie pracy zarobkowej (art. 17 w zw. z art. 68 Ustawy), czy też – uniemożliwienie przeprowadzenia badań kontrolnych przez lekarza orzecznika ZUS (art. 59 Ustawy).

Organ rentowy oparł bowiem swoją decyzję z jednej strony na twierdzeniu, że wnioskodawczyni wbrew przepisom nie poinformowała o zmianie miejsca pobytu w czasie zwolnienia lekarskiego, a tym samym uniemożliwiła przeprowadzenie badania, co skutkuje pozbawieniem jej prawa do zasiłku chorobowego, a z drugiej – przywoływał przepisy art. 17 i 68 Ustawy, regulujące skutki wykorzystania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem.

Organ rentowy przeprowadził kontrolę zwolnienia lekarskiego w trybie art. 68 ustawy, a więc badał prawidłowość wykorzystania zwolnienia, a zastosował wobec wnioskodawczyni skutki z art. 59 ust. 6 Ustawy zasiłkowej. Taki tryb jest w ocenie Sądu całkowicie nieprawidłowy. Są to bowiem dwa odrębne tryby badania sytuacji osób ubezpieczonych.

Rodzi się wątpliwość, czy rygor z art. 59 ust. 6 Ustawy zasiłkowej w zw. z art. art. 59 ust. 5 a -e i ust. 6 Ustawy zasiłkowej (utrata prawa do zasiłku na skutek uniemożliwienia kontroli stanu zdrowia przez lekarza orzecznika ZUS) można stosować w przypadku kontroli przeprowadzonej w trybie art. 68 Ustawy zasiłkowej, a więc przeprowadzonej w celu prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego.

W ocenie Sądu na pytanie to należy odpowiedzieć przecząco. Brak jest bowiem odesłania w przepisie art. 68 do art. 59 Ustawy zasiłkowej, a kontrola w trybie art. 68 dotyczy innych aspektów badania zwolnienia lekarskiego - wykorzystania zwolnienia lekarskiego. Przepis art. 17 wprost stanowi, że okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się w trybie określonym w art.68. Nie zawierają te przepisy odesłania do art. 59 Ustawy zasiłkowej.

Z akt ZUS wynika, że kontrolę w dniu 26.09.2019 r. przeprowadził pracownik ZUS, a nie – lekarz orzecznik. Pozwala to na przyjęcie, że była to kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego, przeprowadzona w trybie art. 68 w zw. z art. 17 Ustawy.

Taka kontrola – przeprowadzona przez pracownika kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego (art. 17 w zw. z art. 68 Ustawy zasiłkowej) polega jedynie na ustaleniu, czy pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim nie wykonuje pracy zarobkowej lub nie wykorzystuje zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Jak wskazuje piśmiennictwo podczas kontroli tej należy uwzględnić sytuacje życiowe ubezpieczonego, który może, korzystając ze zwolnienia, wykonywać czynności niezbędne dla zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych czy zmienić miejsce pobytu na czas leczenia. Jeżeli pracownik jest nieobecny w domu, kontrola powinna być powtórzona, a przyczyny nieobecności – wyjaśnione (vide: A. Radzisław, Komentarz do Ustawy zasiłkowej, publ. Legalis oraz P. Wajda Komentarz do Ustawy zasiłkowej, publ. Legalis). Organ rentowy nie wyjaśniał tych przyczyn, lecz zastosował skutek z art. 59 Ustawy.

W przepisie art. 17 i 68 Ustawy zasiłkowej – jak już wyżej wskazano - brak jest odesłania do przepisu art. 59 Ustawy. Oznacza to, że niemożność przeprowadzenia kontroli przeprowadzanej w trybie art. 68 nie skutkuje pozbawieniem prawa do zasiłku. Pozbawieniem tego prawa skutkuje dopiero ustalenie okoliczności z art. 17 Ustawy zasiłkowej, a tego organ rentowy nie wykazał.

Organ rentowy co prawda przywołał w decyzji przepis art. 17 i 68 Ustawy zasiłkowej, jednak z uzasadnienia decyzji wynika, że przyczyną odmowy prawa do zasiłku nie było wykonywanie przez wnioskodawczynię pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywanie przez nią zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, ani też – organ rentowy nie opierał się na twierdzeniu, że zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane.

Analizując materiał dowodowy w aspekcie kontroli zwolnienia lekarskiego przeprowadzanej w trybie art. 68 Ustawy zasiłkowej i w kontekście przesłanek określonych w art. 17 Ustawy zasiłkowej uznać należy, że organ rentowy w żaden sposób nie wykazał, że wnioskodawczyni wykonywała w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystywała zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Wniosku takiego nie można wywodzić z nieobecności wnioskodawczyni w miejscu wskazanym na zwolnieniu lekarskim jako miejsce zamieszkania. Wnioskodawczyni przebywała w tym dniu w domu rodzinnym męża, ponieważ mąż w dniu kontroli pracował na zmianę nocną, a więc w dzień był w domu i wnioskodawczyni nie musiała jechać do rodziców.

Przyjmując więc, że organ rentowy dokonał kontroli wykorzystania zwolnienia lekarskiego zgodnie z przeznaczeniem (art. 17 w zw. z art. 68 Ustawy) należało przyjąć, że nie wykazał przesłanek z art. 17 Ustawy i decyzję zmienić.

Również w razie przyjęcia, że organ rentowy dokonał kontroli w trybie art. 59 Ustawy, a więc kontroli stanu zdrowia ubezpieczonej – decyzja podlegała zmianie.

Kontrola w trybie art. 59 Ustawy zasiłkowej jest kontrolą stanu zdrowia ubezpieczonego, dokonywaną poprzez badanie lekarza orzecznika ZUS. Winna być przeprowadzana przez lekarza orzecznika w miejscu pobytu ubezpieczonego lub w innym miejscu, do którego ubezpieczony zostanie wezwany.

Niesporne w postępowaniu było, że w dniu kontroli kontrolera ZUS wnioskodawczyni nie była obecna pod adresem, który wskazany był jako miejsce jej pobytu w czasie niezdolności do pracy, tj. w O., lecz przebywała w Ż..

Zwrócić uwagę należy na fakt, że – jak wynika z przesłuchania wnioskodawczyni – lekarz, który wystawiał jej zwolnienia lekarskie, nigdy nie pytał, gdzie będzie w tym czasie przebywać, lecz wpisywał dane adresowe z karty pacjenta, a więc dane nieaktualne. Tym niedopatrzeniem lekarza organ rentowy nie powinien obciążać wnioskodawczyni.

Ponadto podkreślić należy, że samo niezawiadomienie o zmianie miejsca pobytu nie skutkuje automatycznie pozbawieniem prawa do zasiłku. Skutek taki wywołuje dopiero uniemożliwienie przeprowadzenia badań przez lekarza orzecznika ZUS. Nieobecność wnioskodawczyni w miejscu kontroli nie może być uznana za uniemożliwienie przeprowadzenia badań. Organ rentowy nie badał bowiem przyczyn nieobecności wnioskodawczyni. Jeśli wnioskodawczyni przebywała w dniu kontroli w domu rodzinnym męża, ze względu na złe samopoczucie w ciąży i potrzebę czy wręcz konieczność przebywania z inna osobą (ze względu na choroby w ciąży) nie można jej zarzucić winy. Przepis art. 59 Ustawy zasiłkowej nie wskazuje wprost, że takie uniemożliwienie kontroli winno mieć charakter zawiniony, jednak w ocenie Sądu ze względu na daleko idące skutki uniemożliwienia badania tak należy przyjąć.

Podkreślić nadto należy, że wnioskodawczyni była niezdolna do pracy w okresie ciąży, w czasie której cierpiała na cukrzycę ciążową i kamicę nerkową przebiegającą z atakami. Z tych względów nie chciała przebywać sama w domu i w czasie pobytu męża w pracy spędzała czas u rodziców w miejscowości O. (wskazanej na zwolnieniu lekarskim), a w czasie, gdy mąż był w domu – w Ż.. Sąd ustalił powyższe okoliczności opierając się na przesłuchaniu wnioskodawczyni. Było ono jasne i logiczne, a organ rentowy nie złożył żadnych dowodów potwierdzających okoliczności przeciwne. Przesłuchanie wnioskodawczyni odpowiadało również zasadom doświadczenia życiowego – kobieta w ciąży, w czasie której choruje na cukrzycę ciążową i kamicę nerkową przebiegającą z atakami, często boi się sama przebywać w domu, ponieważ gdyby była sama w domu w czasie ataku np. kolki nerkowej (które to ataki są bardzo bolesne) nie miałaby się do kogo zwrócić o pomoc, co mogłoby stanowić zagrożenia dla jej zdrowia.

W ocenie Sądu takie postępowanie – tj. krótkotrwała zmiana miejsca pobytu - nie spełnia przesłanek z art. 59e Ustawy zasiłkowej. W ocenie Sądu zamiarem ustawodawcy było jedynie to, aby ubezpieczony informował o stałej lub długotrwałej zmianie miejsca pobytu. Gdy przyjąć, że ubezpieczony winien informować o każdej zmianie miejsca pobytu, nawet np. kilkudniowej, dochodzić by mogło do sytuacji absurdalnych, gdy ubezpieczony przebywa już w innym miejscu pobytu, a organ rentowy dysponuje jeszcze dawnym adresem, ponieważ zawiadomienie o zmianie miejsca pobytu wysłane przez ubezpieczonego nie zostało jeszcze organowi rentowemu doręczone.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się, jak już wskazywał, na przesłuchaniu wnioskodawczyni oraz na dowodach z dokumentów. Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, a przepis art. 232 k.p.c. stanowi, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Te podstawowe zasady postępowania dowodowego obowiązują także w postępowaniu z odwołania od decyzji organu rentowego oraz obowiązuje obie strony procesu, w tym organ rentowy. ZUS natomiast nie wykazał, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, aby przeprowadzał kontrolę stanu zdrowia wnioskodawczyni (w trybie art. 59 ustawy). Nie wykazał również, że wnioskodawczyni wykorzystywała zwolnienie niezgodnie z jego przeznaczeniem ani że wykonywała pracę zarobkową w trakcie zwolnienia.

Z tych względów zmianie podlegała decyzja pozbawiająca wnioskodawczynię prawa do zasiłku w okresie od dnia 31.08.2019 r. do dnia 27.09.2019 r., co skutkowało na podstawie przepisu art. 477 (14) § 2 k.p.c. orzeczeniem jak w punkcie I sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie II wyroku znajduje oparcie w przepisie art. 108 k.p.c. oraz art. 113 w zw. z art. 96 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 98 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594). W toku postępowania wnioskodawczyni była zwolniona od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, a wydatki w toku postepowania ponosił Skarb Państwa.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.