IV P 113/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze z 2019-05-14
Sygn. akt IV P 113/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 maja 2019 r.
Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Marta Ładzińska
Ławnicy: Anna Wieczorek, Bożenna Wolniak
Protokolant: Katarzyna Przybylska
po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2019 r. w Jeleniej Górze
sprawy z powództwa D. B.
przeciwko Domowi Wczasów Dziecięcych i (...) w S.
o odszkodowanie
I. zasądza od strony pozwanej (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. na rzecz powódki D. B. kwotę 10.166,40 zł (dziesięć tysięcy sto sześćdziesiąt sześć złotych 40/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 listopada 2018 roku do dnia zapłaty,
II. zasądza od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 509 zł tytułem opłaty od pozwu, od której powódka była ustawowo zwolniona,
III. zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
IV. nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 3.388,80 zł.
Anna Wieczorek SSR Marta Ładzińska Bożenna Wolniak
Sygn. akt IV P 113/18
UZASADNIENIE
Powódka D. B. w pozwie z dnia 2.08.2018 r. wniesionym przeciwko Domowi Wczasów Dziecięcych i (...) w S. domagała się uznania za bezskuteczne wypowiedzenia stosunku pracy z mianowania, ewentualnie, gdyby upłynął okres wypowiedzenia, żądała zasądzenia odszkodowania w kwocie 10.166,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2018 r. do dnia zapłaty, a także zasądzenia od strony pozwanej zwrotu ewentualnych kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powódka wskazała, że jest zatrudniona u strony pozwanej od 01 września 1996 r. na stanowisku nauczyciela wychowawcy. Akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego otrzymała 19 grudnia 2001 r. Pisemnym oświadczeniem z dnia 17 lipca 2018 r. pracodawca wypowiedział jej stosunek pracy z mianowania za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, który kończy się 31 października 2018 r. Powyższe wypowiedzenie jest kolejnym w ciągu ostatnich 15 miesięcy, albowiem pismem z dnia 22 maja 2017 r. strona pozwana już raz wypowiedziała powódce stosunek pracy, podnosząc wówczas, te same co obecnie, błędne wskazania.
Ponadto stosunek pracy rozwiązano mimo negatywnego stanowiska (...) reprezentującego powódkę.
Jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy pracodawca wskazał zmiany planu nauczania (organizacyjne), uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze obowiązkowych zajęć na stanowisku nauczyciela – wychowawcy. Wskazano, że powódka nie spełnia warunków do realizacji pensum, ponieważ nie posiada kwalifikacji do realizowania zajęć dydaktycznych wyszczególnionych w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2018/2019. Nie ma również możliwości do przydzielenia powódce innych zajęć, które nie powodowałyby zmiany pensum i które nie wiązałyby się ze zmianą stanowiska pracy.
Powódka podniosła, że wypowiedzenie jej umowy o pracę jest nieuzasadnione, albowiem powódka posiada wystarczające kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela wychowawcy w domu wczasów dziecięcych, co potwierdził tut. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku w sprawie IV P 89/17. Potwierdza to również Kuratorium (...) w O..
Ponadto przyczyny wskazane w uzasadnieniu wypowiedzenia nie polegają na prawdzie. Powódka nie wykonała obowiązku opracowania własnego programu zajęć w roku szkolnym 2017/2018, ponieważ w tym okresie nie była zatrudniona u strony pozwanej ze względu na toczące się postępowanie o przywrócenie do pracy.
Powódka wskazała, że przyczyny wypowiedzenie są niewystarczająco konkretne, a powódka nie wie, co jest rzeczywistą przyczyną rozwiązania z nią stosunku pracy, co również czyni wypowiedzenie wadliwym.
Ponadto zamiar wypowiedzenia powódce umowy został negatywnie zaopiniowany przez (...) opinią z dnia 26.06.2018 r.
W odpowiedzi na pozew (k. 50 i nast.) strona pozwana Dom Wczasów Dziecięcych i (...) w S., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki kosztów zastępstwa radcy prawnego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że w kontroli przeprowadzonej przez organ prowadzący wykazano wiele nieprawidłowości w funkcjonowaniu placówek oświatowych, w tym u strony pozwanej. W szczególności w placówce nie prowadzono zajęć dydaktycznych, do czego zobowiązuje Karta Nauczyciela. W związku z koniecznością doprowadzenia placówki do działania zgodnie z przepisami prawa dyrektor jednostki podjęła działania zmierzające do realizowania w placówce wszystkich obowiązkowych typów zajęć wymaganych przepisami. Dyrektor placówki wezwała wszystkich pracowników do opracowania zajęć zgodnie z kwalifikacjami oraz wezwała powódkę do przedłożenia dokumentów, na podstawie których można było ustalić, czy jako nauczyciel wychowania przedszkolnego mogła prowadzić zajęcia dydaktyczne w szkole i w zakresie jakiego przedmiotu. Po analizie akt osobowych powódki dyrektor uznała, że brak jest kwalifikacji do realizowania pensum w pełnym wymiarze przez powódkę, która posiadała kwalifikacje wyłącznie do pracy w przedszkolu, a nie zajęć szkolnych w domu wczasów dziecięcych. Spowodowało to, że dyrektor poleciła powódce uzupełnić dokumenty, a powódka nie udowodniła żadnym dokumentem, że może prowadzić zajęcia dydaktyczne w szkole.
Strona pozwana zarzuciła nadto, że powódka nie uzyskała uznania kwalifikacji za zbliżone – ani przez dyrektora placówki ani przez Kuratora Oświaty.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
D. B. od dnia 01 września 1996 r. była zatrudniona w (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. na stanowisku nauczyciela wychowawcy, ostatnio na podstawie mianowania.
W dniu 25 lutego 2002 r. D. B. uzyskała stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
( dowód : bezsporne)
Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wyniosło 3388,80 zł brutto.
( dowód : zaświadczenie o dochodach, k – 70)
D. B. ma wykształcenie wyższe pedagogiczne, ukończyła studia wyższe magisterskie - dzienne na kierunku pedagogika w zakresie wychowania przedszkolnego specjalność nauczycielska. W czasie studiów miałam zajęcia z pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, odbywała praktyki zarówno w przedszkolu jak i w szkole podstawowej.
W 1999 r. ukończyła kurs kwalifikacyjny z zakresu pedagogiki opiekuńczo – wychowawczej, a w 2001 r. ukończyła kurs w zakresie terapii pedagogicznej i uzyskała w tych dziedzinach stosowne kwalifikacje.
Powódka ma również uprawnienia do prowadzenia terapii pedagogicznej.
( dowód : kopia dyplomu ukończenia studiów k. 6 cz. A akt osobowych powódki, kopie świadectw ukończenia kursu kwalifikacyjnego k. 5, k - 10 cz. A akt osobowych powódki, zaświadczenie, k – 4 cz. A akt osobowych powódki, przesłuchanie powódki D. B. k. 158 - 159v, częściowo przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej S. P., - k- 159v- 161v)
W (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. do roku szkolnego 2016/2017 nie funkcjonowała szkoła powołana zgodnie z przepisami oświatowymi przez uprawniony do tego podmiot. W placówce były w tym okresie prowadzone zajęcia dydaktyczne, nazywane zajęciami edukacyjnymi. Do placówki przyjeżdżały dzieci w ramach tzw. zielonej szkoły, oprócz ferii i wakacji. Były to pobyty kilkudniowe i zajęcia z tymi dziećmi były realizowane przez nauczycieli ze szkół macierzystych zgodnie z programem zatwierdzonym przez dyrektora takiej szkoły. Wychowawcy (...) prowadzili zajęcia z wychowania medialnego, wychowania krajoznawczo – turystycznego, wychowania zdrowotnego, profilaktyki agresji i przemocy, profilaktyki uzależnień oraz zajęcia z terapii pedagogicznej, zajęcia rekreacyjno – sportowe i arteterapię.
( dowód : arkusz organizacyjny za rok 2016/2017, k – 103 akt tut. Sądu IV P 89/17, przesłuchanie powódki D. B. k. 158 - 159v, )
W kontroli przeprowadzonej przez organ prowadzący w maju 2016 r. stwierdzono nieprawidłowości polegające na tym, że w placówce nie prowadzono zajęć dydaktycznych zgodnie z art. 42 Karty Nauczyciela.
( dowód : bezsporne)
W roku szkolnym 2017/2018 i 2018/2019 wprowadzono w placówce zajęcia dydaktyczne. Ich forma nie zmieniła się w porównaniu do prowadzonych wcześniej zajęć edukacyjnych. zajęcia dydaktyczne były nie prowadzone „z kredą przy tablicy”, lecz – poprzez przekazywanie wiedzy w czasie np. wycieczek, gdy nauczyciel wdraża założenia podstawy programowej. Sposób realizowania zajęć dydaktycznych określa metodyka nauczania poszczególnych przedmiotów.
( dowód : przesłuchanie powódki D. B. k. 158 - 159v, przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej S. P., - k- 159v- 161v)
Podczas kontroli przeprowadzonej przez organ prowadzący dnia 6 grudnia 2017 r. ustalono, że placówka realizuje zajęcia dydaktyczne.
( dowód : protokół kontroli doraźnej, k – 109-110)
W okresie od 15 września 2006 r. do 31 sierpnia 2016 r. D. B. zajmowała stanowisko wicedyrektora (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S..
Z dniem 01 września 2016 r. stanowisko dyrektora (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. objęła S. P..
( dowód : bezsporne)
W 2017 r. D. B. została członkiem Związku (...).
( dowód : bezsporne)
Wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 28 marca 2018 r. w sprawie IV P 89/17 przywrócono powódkę do pracy u strony pozwanej – na skutek odwołania powódki od wypowiedzenia z dnia 22 maja 2017 r. Swoje rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na braku prawidłowej konsultacji zamiaru wypowiedzenia z (...). Apelacja od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie VII Pa 28/18.
Powódka zgłosiła gotowość do pracy w dniu 18 czerwca 2018 r.
Powódka została skierowana na badania wstępne. Lekarz medycyny pracy stwierdził, że powódka jest zdolna do pracy na stanowisku nauczyciel – wychowawca w (...) Wczasów Dziecięcych.
Powódka stawiła się do pracy w dniu 20 czerwca 2018 r.
Powódka nie została dopuszczona do pracy po przywróceniu do pracy przez tut. Sąd rejonowy.
( dowód : bezsporne, a nadto: orzeczenie lekarskie z dnia 19.06.2018 r., k – 90)
W dniu 20 czerwca 2018 r. S. P. przygotowała pismo do Prezes Zarządu Oddziału (...) w S. informujące o zamiarze rozwiązania stosunku pracy z D. B.. W dniu 21 czerwca 2018 r. pismo zostało doręczone pracownikowi Miejskiego Ośrodka (...). Tego samego dnia pismo wpłynęło do Zarządu Oddziału (...).
W dniu 27 czerwca 2018 r. do (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. wpłynęło Zarządu Oddziału (...) w S., w którym nie wyraził on zgody na rozwiązanie stosunku pracy z D. B..
( dowód : pismo z dnia 20 czerwca 2018 r. k. 75-77, potwierdzenie odbioru, k – 78, pismo z dnia 26 czerwca 2018 r., k – 79)
Pismem z dnia 20 czerwca 2018 r. dyrektor placówki poinformowała D. B. o braku możliwości spełnienia obowiązku dopuszczenia powódki do pracy, powołując się na okoliczność, że powódka nie posiada odpowiednich kwalifikacji do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Poinformowano powódkę również o braku możliwości przydzielenia jej innych zajęć, które nie wiązałyby się ze zmianą stanowiska. Pismem tym dyrektor placówki zwolniła D. B. z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia.
Powódka pismo to odebrała w dniu 22 czerwca 2018 r.
( dowód : pismo z dnia 20 czerwca 2018 r. k. 99, potwierdzenie odbioru k. 99v)
W dniu 17 lipca 2018 r. zostało sporządzone pismo o rozwiązaniu z D. B., na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, stosunku pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie z dniem 31 października 2018 r. Jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy pracodawca wskazał zmiany planu nauczania (organizacyjne), uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze obowiązkowych zajęć na stanowisku nauczyciela – wychowawcy. Wskazano, że powódka nie spełnia warunków do realizacji pensum, ponieważ nie posiada kwalifikacji do realizowania zajęć dydaktycznych wyszczególnionych w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2018/2019. Nie ma również możliwości do przydzielenia powódce innych zajęć, które nie powodowałyby zmiany pensum i które nie wiązałyby się ze zmianą stanowiska pracy.
Powódka pismo to odebrała w dniu 19.07.2018 r.
( dowód : pismo z dnia 17 lipca 2018 r. k. 71-73v, potwierdzenie odbioru k. 74-74v)
W (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. istniały formalne kryteria doboru nauczyciela do zwolnienia.
Dyrektor placówki zastosowała kryteria doboru nauczyciela do zwolnienia przy wypowiedzeniu powódce umowy o pracę w 2017 r. Nie uczyniła tego przy wypowiedzeniu z dnia 17 lipca 2018 r.
( dowód : kryteria typowania nauczyciela, k – 63, analiza porównawcza nauczycieli, k - 64, częściowo przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej S. P., - k- 159v- 161v)
W (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. w roku szkolnym 2018/2019 nie nastąpiły zmiany organizacyjne w stosunku do r. szk. (...).
W arkuszu organizacyjnym placówki na rok 2017/2018 przewidziano 62 godziny edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III), 101 godzin opiekuńczych oraz łącznie 74 godzin wychowawczych, zajęć specjalnych oraz pomocy pedagogicznej.
W arkuszu organizacyjnym placówki na rok 2018/2019 przewidziano 61 godzin edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III), 100 godzin opiekuńczych oraz łącznie 78 godzin wychowawczych, zajęć specjalnych oraz pomocy pedagogicznej.
( dowód : arkusz organizacyjny placówki na rok 2018/2019, k- 150- teczka, arkusz organizacyjny placówki na rok 2017/2018, k – 82 akt IV P 89/17 tut. SR)
Przez cały okres pracy powódki w pozwanej placówce nie były kwestionowane jej kwalifikacje do pracy w domu wczasów dziecięcych. Kilkakrotnie powierzano powódce stanowisko zastępcy dyrektora i wówczas jej kwalifikacje były sprawdzane.
( dowód : bezsporne, a nadto: przesłuchanie powódki D. B. k. 158 - 159v)
W (...) Wczasów Dziecięcych w S. przebywają dzieci od 6 r.ż. do klas licealnych. Najliczniejszą grupa były dzieci klas I-III szkoły podstawowej.
( dowód: przesłuchanie powódki D. B. k. 158 - 159v)
Wyliczenie godzin do arkusza organizacyjnego jest oparte na szacunkach, tj. na przewidywanej liczbie grup, które przyjadą do placówki.
( dowód: przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej S. P., - k- 159v- 161v)
Powódka nie wykonała obowiązku opracowania własnego programu zajęć w roku szkolnym 2018/2019, ponieważ w tym okresie nie była zatrudniona u strony pozwanej ze względu na toczące się postępowanie o przywrócenie do pracy.
( dowód: przesłuchanie powódki D. B. k. 158 - 159v)
Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dowodach z dokumentów. Sąd ocenił jako wiarygodne dowody z dokumentów przedłożonych do akt sprawy, których autentyczności i wiarygodności nie kwestionowano w toku postępowania. Dowody te stanowiły zatem wystarczającą podstawę do dokonania w ich oparciu ustaleń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd ocenił co do zasady jako wiarygodne przesłuchanie stron postępowania w zakresie istotnym dla rozpoznania sprawy. Zeznania te w przeważającej części korespondowały ze sobą i znajdowały potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dowodach z dokumentów.
Zwrócić uwagę należy, że spór w niniejszej sprawie nie dotyczył stanu faktycznego, lecz oceny prawnej i interpretacji przepisów.
Sąd zważył, co następuje:
W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie.
Powódka domagała się uznania za bezskuteczne wypowiedzenia stosunku pracy z mianowania, a ewentualnie, gdyby upłynął okres wypowiedzenia, żądała zasądzenia odszkodowania w kwocie 10.166,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 listopada 2018 r. do dnia zapłaty.
Bezspornym jest, że pismem z dnia 17 lipca 2018 r. z powódką został rozwiązany stosunek pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia upływającego w dniu 31 października 2018 r. Jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy pracodawca wskazał zmiany planu nauczania (organizacyjne), uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powódki w pełnym wymiarze obowiązkowych zajęć na stanowisku nauczyciela – wychowawcy. Wskazano, że powódka nie spełnia warunków do realizacji pensum, ponieważ nie posiada kwalifikacji do realizowania zajęć dydaktycznych wyszczególnionych w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2018/2019. Nie ma również możliwości do przydzielenia powódce innych zajęć, które nie powodowałyby zmiany pensum i które nie wiązałyby się ze zmianą stanowiska pracy.
Powódka podniosła, że wypowiedzenie jej stosunku pracy jest nieuzasadnione, albowiem posiada wystarczające kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela wychowawcy w domu wczasów dziecięcych. Zarzuciła nadto, że wskazane w wypowiedzeniu przyczyny nie są konkretne, a powódka nie wie, z jakich przyczyn została zwolniona.
Powódka zachowała termin do złożenia odwołania od wypowiedzenia.
Żądanie pozwu znajduje swoje oparcie w treści art. 45 § 1 kodeksu pracy, który stanowi, że w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Przepisy te mają odpowiednie zastosowanie do stosunków pracy nauczycieli w myśl art. 91 c ust. 1 Karty Nauczyciela.
W pierwszej kolejności Sąd badał wypowiedzenie pod względem formalnym i uznał, że wymogi formalne zostały zachowane. Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu dokonane zostało na piśmie, w oświadczeniu zawarte było pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy, a także informacja wynikająca z art. 20 ust. 5c Karty Nauczyciela.
Naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę może polegać również na tym, że w piśmie pracodawcy nie została wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie, stosownie do przepisu art. 30 § 4 k.p. Strona pozwana w wypowiedzeniu podała jego przyczyny.
Przepis art. 45 § 1 k.p. odróżnia wypowiedzenie „z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę” od wypowiedzenia nieuzasadnionego. Wprowadzenie wymogu podania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony nie oznacza, że wypowiedzenie, w którym podano przyczynę będzie zawsze uzasadnione. Trzeba odróżnić niezgodność z prawem ze względu na uchybienie obowiązkowi podania przyczyny oraz brak zasadności wypowiedzenia, jeśli podana przyczyna nie jest uzasadnionym powodem zwolnienia pracownika w tym trybie. Innymi słowy, wypowiedzenie może być nieuzasadnione, ale zgodne z prawem, o ile tylko pracodawca zamieścił w swoim oświadczeniu woli przyczynę, którą kierował się dokonując wypowiedzenia. Przyczyna nie może być jednak sformułowana w jakikolwiek sposób ( por. Góral Zbigniew. Art. 30. W: Kodeks pracy. Komentarz, wyd. III. Wolters Kluwer, 2016).
Sąd obowiązany jest badać również konkretność przyczyn wskazanych w wypowiedzeniu.
Przyczyna wypowiedzenia winna być bowiem: wskazana w wypowiedzeniu, rzeczywista, konkretna, uzasadniająca wypowiedzenie.
Pracodawca wskazał w wypowiedzeniu przyczyny wypowiedzenia, jednak w ocenie Sądu przyczyny te nie były rzeczywiste.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2.
Treść przepisu art. 20 ust. 1 pkt. 2 Karty Nauczyciela zawiera trzy przypadki rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem. Z powyższego przepisu wynika, że: 1) częściowa likwidacja szkoły, 2) zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, 3) zmiany planu nauczania stanowią podstawę do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem albo do obniżenia (za zgodą nauczyciela) wymiaru zajęć, pod warunkiem, że nie jest możliwe dalsze jego zatrudnianie w pełnym wymiarze zajęć.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że w ocenie Sądu w pozwanej placówce nie nastąpiły zmiany organizacyjne, uniemożliwiające dalsze zatrudnianie powódki w pełnym wymiarze zajęć.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zaistnienie sytuacji, o jakiej mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, a więc zmiany planu nauczania uniemożliwiającej dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia nauczycielskiego stosunku pracy. W niniejszym postepowaniu nie wykazano jednak, aby w (...) Wczasów Dziecięcych i (...) w S. w roku szkolnym 2018/2019 nastąpiły zmiany organizacyjne w stosunku do r. szk. (...).
Strona pozwana w wypowiedzeniu odnosiła się jedynie do konieczności wprowadzenia zmian w arkuszu organizacyjnym, polegających na uwzględnieniu w nim godzin dydaktycznych.
Zmiany w placówce, które nastąpiły na skutek kontroli w 2016 r., które polegały na wprowadzeniu zajęć dydaktycznych w arkuszu organizacyjnym, wdrożono już w roku szkolnym 2017/2018, co nie było w sprawie sporne. Oznacza to, że oznaczenie w arkuszu organizacyjnym za rok 2018/2019 tychże zajęć dydaktycznych nie stanowi zmiany planu nauczania.
Strona pozwana w żaden sposób nie odniosła się w wypowiedzeniu do zmian polegających na zmianie ilości godzin przedmiotów (zajęć dydaktycznych), których może nauczać powódka, jednak Sąd przeanalizował również ten aspekt wypowiedzenia. Sąd ustalił, że w arkuszu organizacyjnym placówki na rok 2017/2018 przewidziano 62 godziny edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III), 101 godzin opiekuńczych oraz łącznie 74 godzin wychowawczych, zajęć specjalnych oraz pomocy pedagogicznej, tj. łącznie 237 godzin, które mogłaby realizować powódka.
W arkuszu organizacyjnym placówki na rok 2018/2019 przewidziano 61 godzin edukacji wczesnoszkolnej (klasy I-III), 100 godzin opiekuńczych oraz łącznie 78 godzin wychowawczych, zajęć specjalnych oraz pomocy pedagogicznej, tj. łącznie 239 godzin, które mogłaby realizować powódka.
Z tych względów w ocenie Sądu nie nastąpiła zmiana planu nauczania, o której mowa w art. 20 ust. 1 KN.
Zasadniczym zarzutem stawianym powódce, był brak jej kwalifikacji do realizacji godzin dydaktycznych. Zgodnie bowiem z art. 42 ust. 3 KN Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, nauczycieli zatrudnionych w domach wczasów dziecięcych wynosi 26 godzin, w tym 10 godzin zajęć dydaktycznych.
W ocenie Sądu, trafny był zarzut powódki, że wypowiedzenie jej stosunku pracy jest nieuzasadnione, albowiem powódka posiada wystarczające kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela wychowawcy w domu wczasów dziecięcych.
Zgodnie z art. 9 ust. 2 KN szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, wskazujące w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i placówek, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.
Wydane na podstawie art. 9 KN Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017 r. poz. 1575) stanowi w przepisie § 3 ust. 1, że kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w placówkach doskonalenia nauczycieli, poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych, bibliotekach pedagogicznych, kolegiach pracowników służb społecznych, szkołach policealnych, liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach II stopnia, branżowych szkołach I stopnia, gimnazjach, placówkach oświatowo-wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem § 12-24, posiada osoba, która ukończyła:
1)
studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub
2)
studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, na kierunku, którego efekty uczenia się, o których mowa w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, w zakresie wiedzy i umiejętności obejmują treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, wskazane w podstawie programowej dla tego przedmiotu na odpowiednim etapie edukacyjnym, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub
3)
studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w pkt 1 i 2, i studia podyplomowe w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne.
Przepisu § 3 nie można analizować w oderwaniu od § 4 Rozporządzenia.
W myśl natomiast § 4 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli z dnia 1 sierpnia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1575):
ust. 1. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i szkołach podstawowych, z zastrzeżeniem § 12-24, posiada osoba, która:
1) ma kwalifikacje określone w § 3 ust. 1 lub
2) ukończyła:
a) studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub
b) studia pierwszego stopnia na kierunku, którego efekty kształcenia, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 9c ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, w zakresie wiedzy i umiejętności obejmują treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, wskazane w podstawie programowej dla tego przedmiotu na odpowiednim etapie edukacyjnym, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub
c) studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w lit. a i lit. b oraz studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny, w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub
d) zakład kształcenia nauczycieli w specjalności odpowiadającej nauczanemu przedmiotowi lub prowadzonym zajęciom, lub
e) zakład kształcenia nauczycieli w specjalności innej niż wymieniona w lit. d oraz kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć.
2. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i klasach I-III szkół podstawowych posiada również osoba, która ukończyła:
1) studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, na kierunku pedagogika w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym;
2) zakład kształcenia nauczycieli w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym.
Ponadto zgodnie z § § 67 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach z dnia 2 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1872) do zadań domu wczasów dziecięcych w szczególności należy:
1)
organizowanie zajęć edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych i specjalistycznych;
2)
organizowanie zajęć mających na celu rozwijanie zainteresowań i uzdolnień wychowanków;
3)
organizowanie aktywnych form wypoczynku.
Przepis § 71 tego Rozporządzenia stanowi, że:
1. Wychowankowie przebywający w domu wczasów dziecięcych spełniają obowiązek szkolny lub obowiązek nauki przez uczęszczanie do szkoły funkcjonującej w domu wczasów dziecięcych lub do szkoły poza domem wczasów dziecięcych.
2. Po zakończeniu pobytu wychowanka w domu wczasów dziecięcych dyrektor domu wczasów dziecięcych przekazuje pisemną informację o bieżących ocenach uzyskanych przez wychowanka oraz jego zachowaniu dyrektorowi szkoły macierzystej wychowanka oraz rodzicom.
Powódka ma wykształcenie wyższe pedagogiczne, ukończyła studia wyższe magisterskie - dzienne na kierunku pedagogika w zakresie wychowania przedszkolnego - specjalność nauczycielska. W 1999 r. ukończyła kurs kwalifikacyjny z zakresu pedagogiki opiekuńczo – wychowawczej, a w 2001 r. ukończyła kurs w zakresie terapii pedagogicznej i uzyskała w tych dziedzinach stosowne kwalifikacje.
Oznacza to, że powódka ma zarówno kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach, jak i i w klasach I-III szkół podstawowych (§ 4 cyt. Rozporządzenia).
W przypadku odrzucenia takiego wnioskowania, zauważyć należy, że także z innych względów uznać trzeba, że powódka posada wymagane prawem kwalifikacje. Choć bowiem bezspornie w przypadku powódki nie ustalono formalnie zbliżoności, jednak należy mieć na uwadze przepis § 28 i § 29 obowiązującego obecnie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli z dnia 1 sierpnia 2017 r. , które stanowią:
§ 28 Nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia, którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki.
§ 29
1. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w gimnazjach, zasadniczych szkołach zawodowych, szkołach branżowych I stopnia, placówkach oświatowo-wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania posiadają również osoby, które ukończyły studia pierwszego stopnia prowadzone na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz.U. poz. 131) oraz spełniają pozostałe wymagania kwalifikacyjne.
Nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia, którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki.
W przypadku powódki nie ustalono formalnie zbliżoności, jednakże nie oznacza to, że powódka nie nabyła kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela klas I-III szkoły podstawowej. Wymagane kwalifikacje w rozumieniu powołanego przepisu to bowiem nie tylko kwalifikacje formalnie stwierdzone, lecz także kwalifikacje rzeczywiste, których posiadanie może zostać zweryfikowane, jak przyjmuje się w orzecznictwie (por. m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 11.12.2015 r., sygn. VI Pa 105/15, wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 27.04.2015 r., sygn. akt IX P 1385/13).
Z ustaleń stanu faktycznego wynika, że powódka przez 20 lat pracowała w (...) Wczasów Dziecięcych, była zastępcą dyrektora placówki, a przez cały okres pracy powódki w pozwanej placówce nie były kwestionowane jej kwalifikacje do pracy w domu wczasów dziecięcych, co pozwala na ustalenie jej kwalifikacji.
Wypowiedzenie dotknięte było jeszcze jedną wadą. Pracodawca naruszył przepisy o wypowiadaniu umów o pracę poprzez brak odniesienia do przyjętych kryteriów wyboru do zwolnienia z pracy pracownika, któremu dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę.
Jeżeli racjonalizacja zatrudnienia wymaga dokonania wyboru do zwolnienia z pracy spośród pracowników zatrudnionych na takich samych lub podobnych stanowiskach pracy, to w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca powinien w odniesieniu do wskazanych zmian nawiązać do przyjętych kryteriów wyboru do zwolnienia z pracy pracownika, któremu dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę. Kryteria wyboru do zwolnienia z pracy powinny być wskazane zwalnianemu pracownikowi w piśmie wypowiadającym umowę o pracę (art. 30 § 4 k.p.), a nie ujawniane lub poznawane dopiero w sądowym postępowaniu odwoławczym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2008 r., sygn. akt I PK 86/08, z dnia 25 stycznia 2013 r., sygn. akt I PK 172/12).
Oznacza to, że w wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca powinien wskazać nie tylko podstawową przyczynę wypowiedzenia, jaką jest są zmiany organizacyjne, lecz także przyczynę wyboru pracownika do zwolnienia z pracy (kryteria doboru), chyba że jest ona oczywista lub znana pracownikowi ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt I PK 183/14, publ. L.).
Pracodawca nie uczynił tego w wypowiedzeniu z dnia 17 lipca 2018 r. U strony pozwanej bezspornie istniały formalne kryteria doboru nauczyciela do zwolnienia. Przedstawiciel stornu pozwanej zeznała, że zastosowała „z ostrożności” w stosunku do powódki kryteria doboru, lecz nie wykazała tego, do akt dołączając jedynie analizę nauczycieli dokonaną w poprzednim roku szkolnym 2017/2018. Natomiast w wypowiedzeniu pracodawca powołał się na zmiany organizacyjne, nie wskazując na czym one polegają, podnosząc jedynie, że wynikają one z obowiązku realizowania pensum nauczycieli wychowawców w domu wczasów dziecięcych w wymiarze 26 godzin, w tym 10 godzin dydaktycznych.
W niniejszej sprawie sformułowana przez stronę pozwaną przyczyna wypowiedzenia powódce umowy o pracę była więc niezgodna z rzeczywistością oraz nie spełniała wymagania w zakresie dostatecznej konkretyzacji, gdyż nie określała kryteriów, które zadecydowały o wyborze właśnie powódki jako pracownika najbardziej predysponowanego do zwolnienia z pracy. Przyczyna podana przez pozwanego pracodawcę w wypowiedzeniu umowy o pracę była zbyt ogólna wobec braku wskazania przez stronę pozwaną kryteriów doboru powódki do zwolnienia.
W uzasadnieniu wypowiedzenia wskazano również, że powódka nie wykonała obowiązku opracowania własnego programu zajęć w roku szkolnym 2017/2018. Powódka przyznała tę okoliczność. W ocenie Sądu i ona nie jest uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia, ponieważ w tym okresie powódka nie była zatrudniona u strony pozwanej ze względu na toczące się postępowanie o przywrócenie do pracy, a więc nie miała możliwości realizowania obowiązków nakładanych na pracowników strony pozwanej. Ponadto powódka nie została dopuszczona do pracy po przywróceniu do pracy przez tut. Sąd Rejonowy.
Z tych względów roszczenie powódki uznano za uzasadnione. Ustalając wysokość odszkodowania Sąd oparł się na przepisie art. art. 47 (1)k.p., przy przyjęciu obowiązującego powódkę trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia i wynagrodzenia powódki w wysokości 3.388,80 zł brutto (3x 3.388,80 zł = 10.166,40 zł).
O odsetkach orzeczono na mocy art. 481 § 1 k.c., który przewiduje, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
W związku z powyższym orzeczono jak w punkcie I wyroku.
Na marginesie rozważań wskazać należy, że sposób funkcjonowania pozwanej placówki polegający na prowadzeniu szkoły i zajęć dydaktycznych w terenie, poprzez naukę w czasie wycieczek etc. był zgody z przepisami Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz.U. z 2015 r. poz. 1872), gdzie wskazano, że dom wczasów dziecięcych prowadzi działalność dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży, z wyjątkiem szkół policealnych (§ 66 ust. 2).
Sąd w punkcie II na podstawie art. 113 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zasądził od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 509 zł tytułem opłaty od pozwu, od której powódka była ustawowo zwolniona. Kwota ta odpowiada wysokości 5 % wartości przedmiotu sporu.
O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o przepis art. 98 i 99 k.p.c. Strony były reprezentowane w niniejszym postępowaniu przez zawodowych pełnomocników. Zgodnie z przepisami art. 98 § 1 i 3 k.p.c. z zw. z art. 99 k.p.c., strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Biorąc pod uwagę przedmiot sporu koszty zastępstwa procesowego należało ustalić na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu. W tym zakresie stawka wynagrodzenia pełnomocnika wynosiła 180 zł. Z tych względów Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd miał przy tym na uwadze treść uchwały Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2011 r. w sprawie sygn. akt I PZP 6/10, której Sąd Najwyższy nadał moc zasady prawnej i zgodnie z którą w sprawie toczącej się na skutek odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę należy przyjmować jednakową podstawę do zasądzania kosztów zastępstwa prawnego, niezależnie od wyboru żądania – a więc stosować należy § 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia bez względu na to, czy powód żąda odszkodowania, czy przywrócenia do pracy.
Rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie IV wyroku nadano wyrokowi w punkcie I do kwoty 3.388,80 zł na podstawie przepisu art. 477 2 § 1 k.p.c., tj. w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.
W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze
Osoba, która wytworzyła informację: Marta Ładzińska, Anna Wieczorek , Bożenna Wolniak
Data wytworzenia informacji: