Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 09.05.2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Jaromir Antoszewski

Protokolant: Mariola Olechno

po rozpoznaniu w dniu 09.05.2013 r. w Jeleniej Górze sprawy

z powództwa R. T.

przeciwko S. w G.

- pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności (art. 840 kpc)

I.  pozbawia wykonalności w stosunku do powoda R. T. tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 12.07.2007 r. (sygn. akt VII Nc 2254/07), opatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 13.07.2011 r. (sygn. akt I Co 3331/11) w całości;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 3617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 856 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1021/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 05.04.2012 r. powód R. T. , reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika , wystąpił przeciwko pozwanej S. w G. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 12.07.2007r. ( sygn. akt VII Nc 2254/07 ) wydanego przeciwko dłużnikowi H. K. , będącemu spadkodawcą powoda , któremu postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 13.07.2011r. nadana została klauzula wykonalności przeciwko spadkobiercom dłużnika . Wniósł nadto o zasądzenie kosztów procesu , w tym zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód podniósł , iż postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 30.11.2009r. stwierdzono nabycie spadku po H. K. zmarłym dnia (...) na podstawie ustawy przez córkę spadkodawcy M. K. w ½ części oraz wnuki R. T. i P. T. po ¼ części z dobrodziejstwem inwentarza, pismem z dnia 14.01.2012r. komornik H. S. poinformował powoda o wszczęciu na wniosek pozwanego postępowania egzekucyjnego i dokonał zajęcia renty rodzinnej powoda, jego rachunku bankowego i nadpłaty podatku , na podstawie tytułu - nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 12.07.2007r. ( sygn. akt VII Nc 2254/07 ) wydanego przeciwko dłużnikowi H. K., opatrzonemu w klauzulę wykonalności przeciwko spadkobiercom dłużnika .Wskazał , iż niezwłocznie zawiadomił wierzyciela o nabyciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, braku aktywów w spadku i wystąpił z wnioskiem o spis inwentarza , co postanowiono orzeczeniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 27.02.2012r. ( sygn. akt I Ns 265/12 ). Sporządzony przez komornika S. R. spis inwentarza wykazał , że w skład spadku nie wchodzą żadne aktywa , a udziały przypadające spadkobiercom nie przedstawiają żadnej wartości. Komornik H. S. postanowieniem z dnia 31.03.2012r. oddalił wniosek powoda o umorzenie postępowania egzekucyjnego, a wierzyciel nie wyraził woli zakończenia egzekucji . Przywołał art. 1031 kc. i art. 840 §1 pkt.2 kpc. oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 30.09.1985r. III CZP 49/85 na poparcie swojego roszczenia.

W odpowiedzi na pozew z dnia 23.08.2012r. pozwana S. w G., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika ,wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania , w tym zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu przecząc wszystkim wyraźnie nie przyznanym twierdzeniom powoda , zarzuciła brak przesłanek roszczenia z 840 kpc. Przyznała , iż po stwierdzeniu nabycia spadku po H. K. uzyskała postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności z dnia 13.07.2011r. , gdy sytuacja materialnoprawna i procesowa powoda jako spadkobiercy dłużnika była już skonkretyzowana z mocy art. 788 §1 kpc. w zw. z art. 779 §2 kpc., w postanowieniu sąd nie zamieścił wzmianki o ograniczeniu odpowiedzialności powoda . Rozróżniając między zażaleniem a powództwem przeciwegzekucyjnym , przywołała uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 17.04.1985r. III CZP 14/85 , dopuszczającą zwalczanie uchybień formalnych sądu w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności w drodze zażalenia. Wyraziła przekonanie , iż nawet gdyby hipotetycznie przyjąć , że w postanowieniu o nadaniu klauzuli wykonalności znalazło się zastrzeżenie z art. 319 kpc. i został sporządzony spis inwentarza , to przedmiotowe powództwo również nie miałoby racji bytu , gdyż przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie może stanowić podstawy roszczenia z art. 840 §1 pkt.2 kpc. w myśl wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15.11.1996r. II CKN 7/96. Nadmieniła też , że komornik ograniczył egzekucję do kwot stanowiących koszty , a zatem będących długiem osobistym dłużnika , co zostało dokonane w marcu 2012r. czyli przed wytoczeniem powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 12.07.2007r. ( sygn. akt VII Nc 2254/07 ) nakazano pozwanemu H. K. zapłacić na rzecz powoda S. w G. kwotę 6355,48 zł z umownymi odsetkami i kosztami. Postanowieniem z dnia 11.10.2007r. orzeczenie to opatrzono w klauzulę wykonalności .

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 30.11.2009r. ( sygn. akt I Ns 424/09) stwierdzono , że spadek po H. K. zmarłym dnia (...) w S. na podstawie ustawy nabyła córka spadkodawcy M. K. w ½ części oraz wnuki R. T. i P. T. po ¼ części spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 13.07.2011 r. ( sygn. akt I Co 3331/11) nadano klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 12.07.2007r. ( sygn. akt VII Nc 2254/07 ) na rzecz S. w G. przeciwko M. K., R. T. i P. T., zasądzając od nich koszty postępowania.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 27.02.2012 r. ( sygn. akt I Ns 265/12) postanowiono sporządzić spis inwentarza majątku spadkowego po H. K. zmarłym dnia 01.10.2007r. w S., zlecając sporządzenie spisu komornikowi przy Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze S. R.. Komornik ten w wyniku spisu inwentarza z dnia 13.03.2012r. w odniesieniu do stanu czynnego spadku stwierdził brak wszelkich ruchomości oraz nieruchomości po zmarłym.

W postępowaniu egzekucyjnym wszczętym na wniosek z dnia 03.11.2011r. Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej im. F. S. w G. przeciwko dłużnikom M. K., R. T. i P. T. przez komornika przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku H. S. pod sygn. akt KM 11522/11 , zajęto pismem z dnia 07.03.2012r. wierzytelności dłużnika R. T. należne od Urzędu Skarbowego w J.. Pismami komornika z dnia 14.01.2012r. wezwano do dokonywania potrąceń z renty dłużnika oraz zawiadomiono go o zajęciu rachunku bankowego.

Wnioskiem z dnia 13.03.2012r. R. T. wystąpił do komornika przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku H. S. o umorzenie postępowania egzekucyjnego, który to wniosek postanowieniem z dnia 21.03.2012r. komornik oddalił powołując się na art. 804 i 792 kpc.

Dowód: nakaz zapłaty k.14 i akta komornika przy Sądzie Rejonowym w

K. H. S. o sygn. KM 11522/11,

postanowienia Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze k.10, 17

postanowienie Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia

13.07.2011 r. w aktach komornika przy Sądzie Rejonowym w

K. H. S. o sygn. KM 11522/11,

pisma komornika H. S. k. 11,12,13,

protokół i spis inwentarza k.15,16,

wniosek dłużnika k.18,

postanowienie komornika H. S. k. 20

okoliczności bezsporne.

Postanowieniem komornika przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku H. S. z dnia 19.03.2012r. ( sygn. akt KM 11522/11) ograniczono zajęcie renty dłużnika R. T. o koszty postępowania.

Postanowieniem z dnia 23.03.2012r. ( sygn. akt KM 11522/11) komornik przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku H. S. uchylił ograniczenie zajęcia z dnia 19.03.2012r. w całości.

Dowód: postanowienia komornika H. S. k. 48, 54.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie bezspornym zasadniczo jest stan faktyczny, w tym powstanie tytułu wykonawczego i jego treść, podstawa i prowadzenie postępowania egzekucyjnego. Spór dotyczy w pierwszym rzędzie oceny prawnej istniejącego stanu faktycznego na gruncie braku orzeczenia w postanowieniu o nadaniu klauzuli wykonalności prawa dłużnika do powoływania się na ograniczenie odpowiedzialności w postępowaniu egzekucyjnym do stanu czynnego spadku , stanu czynnego spadku stwierdzonego w spisie inwentarza oraz dopuszczalności powództwa przeciwegzekucyjnego w istniejącej sytuacji prawnej i faktycznej.

W toku postępowania strony zgłosiły , a Sąd przeprowadził dowody z dokumentów , w tym nakazu zapłaty oraz postanowień Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze o stwierdzeniu nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, nadającego klauzulę wykonalności na następców prawnych dłużnika oraz nakazującego sporządzenie spisu inwentarza , jak też z dokonanego przez komornika przy Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze S. R. spisu inwentarza majątku po H. K. zmarłym dnia (...) Dowody z dokumentów nie budziły wątpliwości co do ich zgodności z rzeczywistością i nie zostały podważone przez strony.

Zgodnie z art. 840 §1 pkt. 2) kpc. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia , jeżeli po powstaniu tytułu wykonawczego nastąpiło zdarzenie , w skutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; (…).

Stosownie do art. 1031 § 2 kc. w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie nie podał do inwentarza przedmiotów należących do spadku albo podał do inwentarza nie istniejące długi.

W myśl art. 788 § 1 kpc. jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Wg. art. 792 kpc. jeżeli następca ponosi odpowiedzialność tylko z określonych przedmiotów albo do wysokości ich wartości, należy w klauzuli wykonalności zastrzec mu prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczoną odpowiedzialność, o ile prawo to nie jest zastrzeżone już w tytule egzekucyjnym.

W ocenie sądu niniejszej sprawie , wbrew przekonaniu strony pozwanej , dopuszczalne jest zgłoszenie powództwa opozycyjnego , powód przy tym wykazał przesłanki uzasadniające jego roszczenie na gruncie art. 840 §1 pkt. 2) kpc. Niewątpliwie po powstaniu tytułu wykonawczego nastąpiło zdarzenie , w skutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane. Tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 12.07.2007r. ( sygn. akt VII Nc 2254/07 ) zaopatrzono w klauzulę wykonalności dnia 11.10.2007r. W dniu 30.11.2009r. zapadło postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po pierwotnym dłużniku min. przez R. T. z dobrodziejstwem inwentarza. Orzeczenie takie stanowiło o ograniczeniu odpowiedzialności powoda do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Omyłkowe nie wskazanie takiego prawa w postanowieniu z dnia 13.07.2011 r. ( sygn. akt I Co 3331/11) oraz zlecenie spisu inwentarza postanowieniem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 27.02.2012 r. ( sygn. akt I Ns 265/12), a następnie ustalenie braku majątku spadkowego w sporządzonym w dniu 13.03.2012r. spisie przesądzały o braku możliwości skutecznego żądania umorzenia postępowania egzekucyjnego dając jednocześnie dłużnikowi prawo do wystąpienia z roszczeniem przeciwegzekucyjnym wobec faktu , iż zobowiązanie wygasło i nie mogło być egzekwowane jako skierowane wyłącznie do nieistniejącego majątku . Na marginesie , stanowisko to podzielone zostało również przez Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w uzasadnieniu postanowienia z dnia 24.10.2012r. ( sygn. akt I Cz 568/12) oddalającego zażalenie pozwanej na postanowienie z dnia 07.08.2012r. o zabezpieczeniu powództwa.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawało ograniczenie zajęcia renty dłużnika R. T. przez komornika przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku H. S. dnia 19.03.2012r. , który to komornik następnie postanowieniem z dnia 23.03.2012r. powyższe ograniczenie uchylił.

W świetle powyższych ustaleń i zważań powództwo podlegało uwzględnieniu , co skutkowało orzeczeniem jak w pkt. I. wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu z art. 98 §1 i §3 kpc., zasądzając od pozwanej na rzecz powoda koszty jego zastępstwa procesowego w wysokości 2400 zł za postępowanie pierwszoinstancyjne plus opłata od pełnomocnictwa oraz dwukrotnie po 600 zł kosztów postępowań drugoinstancyjnych : w sprawie sygn. akt I Cz 568/12 , w której zażalenie pozwanej oddalono oraz w sprawie II CZ 749/12 , w której uwzględniono zażalenie powoda na postanowienie z dnia 11.09.2012r. o przekazaniu sprawy zgodnie z wnioskiem pozwanej do Sądu Rejonowego w Kłodzku.

Dodatkowo w pkt. III wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 856 zł zwrotu kosztów sądowych , od których powód został zwolniony tj. 713 zł opłaty od pozwu i 143 zł opłaty od zażalenia na postanowienie o przekazaniu sprawy (art. 100 ust.1 i 2 , art. 113 ust.1 i art. 19 ust.3 pkt.2 u.o.k.s.c.)